WALTZ WITH BASHIR
ΒΑΛΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΑΣΙΡ
του Αρί Φόλμαν
Animation 2008 | Έγχρ. | Διάρκεια: 90′
Ο επίμονος εφιάλτης ενός φίλου, φέρνει το σκηνοθέτη Ari Folman να αναζητήσει τις χαμένες του μνήμες απ’ την περίοδο που οι δυο τους υπηρετούσαν στον ισραηλινό στρατό κατά τον πρώτο πόλεμο στο Λίβανο εν έτη 1982. Η ισραηλινή εισβολή και οι σφαγές στους καταυλισμούς των Παλαιστινίων αποτελούν γεγονότα απωθημένα απ’ τη συνείδηση του Ari, γι’ αυτό κι αρχίζει να αναζητά πληροφορίες από φίλους και συμπολεμιστές του.
Το ύπουλα ανατριχιαστικό animation-ντοκιμαντέρ του ισραηλινού Ari Folman είναι μία σπουδαία ταινία που απαγορεύεται να αγνοήσετε. Ο χαρακτηρισμός ‘ύπουλο’ συνίσταται στον τρόπο εξιστόρησης αλλά και στο βαθύτερο νόημα που αποκτά η χρήση της μαγευτικής τεχνοτροπίας rotoscope, η οποία θυμίζει κάπως τις δουλειές του Linklater. Το «Waltz with Bashir» (οφείλει το όνομά του στον δολοφονηθέντα τον Αύγουστο του ’82 Λιβανέζο πρόεδρο, Bashir Gemayel) είναι ένα ψυχολογικό, σκληρό, τραυματικό και ταυτόχρονα ονειρικό ταξίδι ντοκιμαντερίστικης αφήγησης που σε χαζεύει καλά-καλά με τον animated χαρακτήρα του πριν σε ‘σφάξει’ πρόστυχα με τη βασανιστικά κυνική αποκάλυψη/ολική επανάκτηση μνήμης για τον αμνήμονα πρωταγωνιστή. Πρώτα όμως σε προκαλεί ανοικτά να αναρωτηθείς για την αναγκαιότητα-εμμονή της συγκεκριμένης, εντυπωσιακής οπτικής παράθεσης μίας σειράς αληθινών τραγικών γεγονότων. Εμείς όλοι, οι υπνωτισμένοι θεατές διαφόρων φρικιαστικών γεγονότων που τα μιντιακά τερτίπια μετατρέπουν σε ευκολοχώνευτα, απάνθρωπα γεύματα στη συσκευασία δελτίου ειδήσεων των 20:00, ερχόμαστε να αναζητήσουμε το λόγο που τολμά ο Folman να εξωραΐζει εικαστικά τη συγκεκριμένη ιστορία με σκηνές απίστευτης σουρεαλιστικής ποίησης και μεθυστική μουσική επένδυση από το Max Richter. Οι απαντήσεις όμως έρχονται με τον πλέον υποχθόνιο και ψυχολογικά χειριστικό τρόπο, όπως ακριβώς επιστρέφουν σταδιακά και οι μνήμες του ήρωα για να συμφιλιωθούν με τις ερινύες και να οδηγηθεί λυτρωτικά στο συμβιβασμό του θανάτου της παιδικότητάς του.
Η ιστορία ενός βαρύτατα τραυματισμένου μνημονικού ελέω αφόρητων ενοχών, προκαλεί ανοικτό διάλογο τόσο με το θεατή όσο και με το ίδιο το κινηματογραφικό μέσο. Το «Waltz with Bashir» δεν είναι μονάχα μία καλαίσθητη απολογία ενός Ισραηλινού για τη σφαγή στο Λίβανο, ούτε απλώς ακόμη ένα αριστούργημα της έβδομης τέχνης με έντονο αντιπολεμικό χαρακτήρα. Πρώτα και πριν απ’ όλα είναι μία σπάνια παρακαταθήκη, ένα καυστικότατο κι επίκαιρο σχόλιο πάνω στην προσέγγιση κι απόδοση της αλήθειας, των συνθηκών που την κρατούν κρυμμένη και τον τρόπο που ο άνθρωπος, η κοινωνία και τα Μέσα επιλέγουν να τη διαχειριστούν. Μία ταινία εξαιρετικά αφιερωμένη σε έναν κόσμο που όχι μόνο ξεχνά, αλλά – πολύ χειρότερα – έχει μάθει να συγκλονίζεται μόνο από αλήθειες που συνοδεύονται από το κατάλληλο σερβίρισμα. Ο Folman καταφέρνει να αφυπνίσει εαυτόν και αλλήλους με όπλο του ένα καθηλωτικό μείγμα φρίκης κι αθωότητας, γι’ αυτό και το φιλμ του – αληθινό ποίημα – θα μείνει στην ιστορία, ώστε να υπενθυμίζει πάντοτε στην αρρωστημένη κοινωνία μας πως ο τρόπος εξιστόρησης της συγκλονιστικότερης αλήθειας είναι ικανός να την προσπεράσει και να τη σκοτώσει, ακόμα και χωρίς σφαίρες. Μόνο που οι ενοχές αυτού το φόνου βαραίνουν όλους μας.
πηγή: www.cinemanews.gr/
