SOLARIS
Σινεφίλ 1971 | Έγχρ. | Διάρκεια: 165′
Σοβιετική ταινία, σκηνοθεσία Αντρέι Ταρκόφσκι
με τους: Ναταλία Μπονταρτσούκ, Ντονάτας Μπανιόνις
Αν για σας η ταινία επιστημονικής φαντασίας είναι εξωγήινοι και μπλε πλάσματα που αναλαμβάνουν να σώσουν την ανθρωπότητα, ο Tarkovsky σάς προκαλεί να αλλάξετε γνώμη. Οι εξωγήινοι δεν έχουν θέση στο Solaris, οι γήινοι φτάνουν και περισσεύουν. Ο Tarkovsky δομεί την ταινία του πάνω στην έννοια του ανθρώπου και διώχνει τους εξωγήινους από τα χωράφια ενός κόσμου που δεν ξέρει ούτε ποιος είναι, ούτε από πού ήρθε, ούτε τι θέλει. Αν οι υπαρξιακές σας αναζητήσεις σταμάτησαν στην ηλικία των 15, καιρός να επιστέψετε στην εφηβεία σας. Φυσικά, μην περιμένετε να σας πει ο Tarkovsky ούτε τι, ούτε ποιοι είστε. Το μόνο που κάνει είναι σαν αιώνιος πιτσιρικάς να σας ρωτάει πού πάω και τι θέλω. Η απάντηση δικιά σας…
Τριάντα χρόνια πριν, ο Tarkovsky επαναπροσδιορίζει το είδος της επιστημονικής φαντασίας κι ανακαλύπτει νέους ορίζοντες που δυστυχώς είναι ακόμη ανεξερεύνητοι. Δεν είναι μόνο ο τρόπος που προσεγγίζει σεναριακά το είδος της ταινίας, είναι και η σκηνοθεσία. Η φύση μέσα από τους αργούς ρυθμούς παίζει καίριο κι απόλυτα συμβολικό ρόλο στην εξέλιξη της ταινίας. Η γη κινείται, εξελίσσεται, το Solaris όχι. Οι άνθρωποι, τα κοντινά πλάνα στα πρόσωπα τους, ξεδιπλώνουν χαρακτήρες και χαρακτηριστικά. Οι άνθρωποι, τώρα, μέσα στη φύση μοιάζουν με πίνακα ζωγραφικής και τα πλάνα του Tarkovsky είναι σχεδόν οργασμικά για το σινεφιλικό μάτι.
Οταν το Solaris βγηκε στην κυκλοφορια, προωθηθηκε απο την εταιρεια παραγωγης ως η Ρωσικη απαντηση στην Οδυσσεια του διαστηματος, του Stanley Kubrick. Και οι δυο ταινιες χαρακτηριζονται απο αργους ρυθμους και λιγους εως ελαχιστους διαλογους, ενω εξελισσονται γυρω απο εναν κοινο θεματικο αξονα- την ανθρωποτητα του μελλοντος. Ομως περαιτερω συγκριση εξυπηρετει στην ευρεση διαφορων μαλλον, παρα ομοιοτητων. Ειναι ευκολο να διαπιστωσει κανεις οτι οι θεματικοι πυρηνες των δυο ταινιων ειναι αντιθετοι: ο Kubrick παρουσιαζει την απανθρωποποιηση του ανθρωπου, καθως αυτος ανεβαινει την εξελικτικη κλιμακα, ενω ο Tarkovsky καταπιανεται με την ευαισθησια και την ανθρωπια και περνα το μηνυμα για επιστροφη σ’ αυτην.
Εξαλλου, η Οδυσσεια και ο Kubrick εν γενει, κλινoυν περισσοτερο προς την ψυχαγωγικη πλευρα του κινηματογραφου, παρα προς την καλλιτεχνικη, σε αντιθεση με το Solaris και τον Tarkovsky. Εκει που η Οδυσσεια ειναι μια ασκηση στο μεγαλειο της αφηγηματικης τεχνικης, με στοχο μαλλον την οπτικη τερψη, παρα τον προβληματισμο, το Solaris αποτελει εναν υμνο στις πνευματικες και διανοητικες δυνατοτητες του κινηματογραφου της επιστημονικης φαντασιας.
Πηγή: cine.gr
